آشنایی با شهرستان سولدوز (نقده)، سردشت و شاهین دژ

شهرستان سولدوز (نقده) شهرستان سولدوز (نقده) در میان شهرهای مهاباد، پیرانشهر، اشنویه و ارومیه واقع شده است و به عنوان کانون ارتباطی بین شهرهای فوق است. عبور ‏رودخانه گدار، وجود اراضی حاصلخیز و موقعیت نظامی آن از علل ایجاد این شهر بود.
‏ نقده سرگذشت پر حادثه‌ای داشته و آثار متعددی را درخود به یادگار دارد. آثار باستانی فراوانی در روستا و تپه حسنلو که در چند کیلومتری ‏ شمال شرقی آن قرار دارد، کشف شده است. قبرهایی یافت شده است که با سنگ ساخته شده و روی آنها تخته سنگ بزرگی قرارداده‌اند، ‏به طوری که مردگان این قبور درحالت چمباتمه به خاک سپرده شده اند.
‏ در این منطقه اقوام مختلفی، مانند آشوری‌ها،‌ کردها، مانناها و ترکان پیوسته به این ناحیه مهاجرت میکردند و ساکن می شدند، تا آنکه طایفه ‏قره پاپاق(کلاه سیاه) که درزمان فتحعلی شاه از قفقاز به ایران مهاجرت کردند، در جلگه وسیع سولدوز مسکن گزیدند و به کشت گندم و برنج و ‏پرورش درختان میوه پرداختند و ماندگار شدند.‏

مراکز تاریخی و باستانی تپه حسنلو: تپه باستانی حسنلو در 12 کیلومتری شمال شرقی نقده قرار گرفته و به مناسبت نام دهکده مجاورش حسنلو نامیده می‌شود.‏ رابرت دایسون که ازسال 1334 شمسی ریاست هیئت مشترک ایرانی و آمریکایی کاوشگر در ایران را برعهده داشت، این تپه را دارای 10 دوره ‏متمایز سکونت دانسته و آنها را از قدیم به جدید یعنی از دوره دهم به یکم تقسیم بندی کرده است.‏ به نظر وی تاریخ تقریبی سکونت دوره اول، به حدود شش هزار سال قبل از میلاد می رسد و در این میان دوره چهارم که مربوط به 1300 الی ‏‏800 سال قبل از میلاد است از ارزش خاصی برخوردار است و به دوران تمدن ماننایی مربوط می شود.
‏ درجریان کاوش تپه حسنلو، اشیای سنگی،سفالی، شیشه ای و فلزی گوناگون که دارای ارزش تاریخی وهنری بسیار می باشند کشف شد ‏که در موزه های ایران باستان، آذربایجان و آمریکا نگهداری می شود.‏ این اشیاء نمایانگر جلوه هایی از هنر و صنعت و به طور کلی فرهنگ و تمدن ساکنان آذربایجان و سرزمین های مجاور آن در ادوار مختلف تاریخی ‏وپیش از تاریخ هستند، از آن جمله هزاره اول پیش از میلاد و به ویژه فرهنگ و تمدن مانانا می باشند.‏

کتیبه کلی کلیشن در اشنویه: در گردنه کلی‌کلیشن اشنویه استوانه ای قرار دارد که بر بدنه آن به دو زبان اورارتویی ‌و آشوری کلماتی کنده شده که در نوع خود بی نظیر و از ‏آثار فوق العاده جالب توجه استان است.‏ به استناد آثار تاریخی پس از شردوری اول، پسرش ایش بوای نی درحدود سال 828 قبل از میلاد پادشاه اورارتو شد. این پادشاه زبان اورارتو را ‏در کتیبه های خود به کاربرد و چون کشور خودرا ازشرق تا رواندوز توسعه داد، در همان سنگ نبشته شرح فتوحات خودرا مندرج ساخت.‏

شهر سردشت مردم سردشت آنجا را زادگاه زرتشت (پیغمبر ایرانی) می‌دانند و عقیده دارند که سردشت از نام این پیغمبر اخذ شده است. سردشت طبیعتی ‏زیبا دارد و آبشار آن معروف است. در این شهر آثار تاریخی ویژه‌ای کشف شده است.

جاذبه های طبیعی آبشار شلماش: شهر سردشت آبشار بسیار زیبایی به نام «شلماش» دارد، با دره‌ای سرسبز و زیبا در‎ ‎كنار جنگل‌های پراكنده و زیبا. این آبشار از شاخه‌های ‏رودخانه معروف زاب كوچك محسوب‎ می‌شود.‏